ABD'nin vergilerine karşılık Çin, soya fasulyesi de dahil olmak üzere misilleme ticaret önlemleri alarak, zaten düşen fiyatlarla karşı karşıya kalan Amerikalı üreticileri tehdit ediyor. Ekonomistimiz durumu sizin için değerlendiriyor.
- Çin'in ABD'ye karşı uyguladığı misilleme ticaret önlemlerine soya fasulyesi dahil edildi.
- Çin, 2024'te küresel ithalatın %75'ini oluşturan en büyük soya fasulyesi ithalatçısı konumunda.
- 2025'te ortalama soya fasulyesi fiyatlarının 410 USD/tona düşerek yıllık bazda %15 gerilemesini bekliyoruz.
ABD'li soya fasulyesi üreticileri, son başkanlık seçiminde büyük ölçüde D. Trump'a oy veren Orta Batı eyaletlerinde faaliyet göstermelerine rağmen, Çin-ABD ticaret gerilimlerinin ikincil zararını görebilir.
Simon Lacoume, Coface Sektör Analisti.
ABD'li soya fasulyesi üreticileri için endişe kaynağı
10 Mart 2025'te Pekin, Trump yönetiminin birkaç gün önce uygulamaya koyduğu gümrük vergisi engellerine yanıt olarak, soya fasulyesi de dahil bir dizi ABD ürününe %15 oranında misilleme vergileri getirdiğini açıkladı. Bu önlemler, ABD'li soya fasulyesi üreticileri için endişe yaratıyor. Çin ve ABD, 2000'lerin başından bu yana yüksek derecede birbirine bağımlı hale geldi.
Çin'de hayvancılık üretiminin ve kişi başı et tüketiminin son 20 yılda %45 artması, soya fasulyesi ithalatındaki patlamanın arkasındaki itici güç oldu. Aynı dönemde Çin'in soya fasulyesi ithalatı 28 milyon tondan 109 milyon tona yükseldi.
Ticaret gerilimleri: 2018'de Çin'in ABD soya fasulyesi ithalatı %75 düştü
2017'de Çin, ABD'nin en büyük soya fasulyesi ithalatçısıyken, ABD de Çin'in ikinci büyük tedarikçisi konumundaydı. Ancak 2018'de ticaret gerilimlerine1 doğrudan yanıt olarak Çin'in ABD ithalatına getirdiği vergiler, ABD'nin Çin'e soya fasulyesi ihracatını 2017'deki 12 milyar USD'den ertesi yıl yalnızca 3 milyar USD'ye düşürerek %75 azalttı.
Vergiler önemli bir darbe olsa da, Çin'in domuz çiftliklerini vuran Afrika domuz ateşi salgını da soya fasulyesi talebini düşürmekte kritik bir rol oynadı.
ABD soya fasulyesinin Çin iç pazarında rekabet gücünü kaybetmesi
Çin domuz sürülerini yeniden oluşturduğu için, orta vadede soya fasulyesi talebinin güçlü kalması bekleniyor. Ancak Pekin'in vergi artışları, ABD soya fasulyesinin Çin iç pazarında daha az rekabetçi hale gelmesine yol açarak, ithalatın bileşimini değiştirebilir.
2017'den bu yana Çin'in soya fasulyesi ithalatı ABD aleyhine (-%31) %48 artarken, Brezilyalı ihracatçılar önemli kazanımlar elde edebilir. Bu durum, 2024'e kıyasla ABD soya fasulyesi fiyatları üzerinde aşağı yönlü baskı yaratacak — şu anda ton başına 400 USD'nin altında seyreden fiyatlar, yıllık bazda %15 gerilemiş durumda. Alternatif ihracat pazarlarına erişimin daralması da bu baskıyı artırabilir. Örneğin, 2024'te ABD soya fasulyesi ihracatının %10'unu2 oluşturan AB, Başkan Trump'ın %25'lik vergilerine misilleme olarak soya fasulyesi de dahil önlemler alacağını ve bunların Nisan ortasında yürürlüğe gireceğini duyurdu.
Sonuç olarak, ABD'li soya fasulyesi üreticileri, başkanlık seçiminde Trump'ı güçlü bir şekilde destekleyen Orta Batı eyaletlerinde faaliyet göstermelerine rağmen, bu son vergilerin olumsuz etkilerini hissedebilir.
